#

Aşırı Bilgi Sahte Haberleri Tetikliyor

Bilim Dalları
Etiketler

Gündemi fazlaca hareketli olan bir ülkede yaşıyoruz. Haberlerin, haber fotoğraflarının doğruluğunu kontrol etmeden –etmeye gerek duymadan– “anında paylaşma” dürtümüze kolayca yeniliyoruz. Böylece istemeden de olsa sahte ve uydurma haberlerin sosyal medyada dolaşımına katkıda bulunuyoruz. Çoğu zaman neye alet olduğumuzun farkına bile varamıyoruz. “Sosyal farkındalığı yüksek” bireyler olarak iyi bir şey yaptığımızı düşünüyoruz muhtemelen.

Bu durum bize has değil, evrensel bir sorun. Xiaoyan Qiu ve Diego Oliveira’nın çalışması, “Neden böyle oluyor da oluyor?” sorusunun cevabına odaklanıyor. Makale geçtiğimiz günlerde Nature Human Behaviour’da yayımlandı.

“Çalışmamız, düşük ve yüksek kaliteli bilginin başarılı olma olasılığının aynı olduğunu ilk kez gösterdi” diyor Oliveira. Bunun nedeni olarak, dikkatimizin sınırlı oluşuna ve maruz kaldığımız bilginin miktarına işaret ediyor.

Dünya Ekonomik Forumu 2013’te, dijital ortamdaki yanlış bilgiyi kontrol edilmesi en güç riskler arasında listelemişti. Çünkü uydurma ve sahte haberler, doğru kaynağa sahip kesin bilgiler kadar yayılabilme potansiyeline sahip: bir nevi virüs gibi.

İnsan görünümlü “haber” robotları!

Sosyal medyada haber paylaşan “bot” dediğimiz algoritmalar, sahte profillerin arkasında her gün binlerce haber pompalıyor. Bunların çoğu “haber” olarak genelleştirilen kaynağı ve doğruluğu belirsiz, kalitesiz bilgi demetçikleri. Paylaşıldıkça çoğaldıklarını söylemeye gerek yoktur herhalde.

Sosyal medyadaki bilgi tüketicileri olarak yapmamız gereken çok basit: Haberin kaynağını kontrol etmek. Güvenilir medya hesaplarını izlemek. Doğruluğundan şüphe duyduğumuz kanalları takibi bırakmak.

REFERENCES

  • 1. https://m.phys.org/news/2017-06-overload-fuels-fake-news.html
  • 2. https://www.nature.com/articles/s41562-017-0132