#

Alışverişten Önce Elma Yiyin

Bilim Dalları
Etiketler

Sağlıklı beslenme için “UÇN”…

Markete aç karnına gitmeyin denir de, ne yiyerek gitmeli? Amerikalı iki araştırmacıya göre, bir elma işi görür.

Cornell Üniversitesi’nden Aner Tal ve Brian Wansink’in Psychology & Marketingdergisinde yayımlanan araştırmalarına göre alışverişe çıkmadan önce sağlıklı bir besin tüketenler, her zamankinden fazla meyve ve sebze alıyorlar.

Araştırmacılar ilk deneylerinde süper market müşterileri arasından 120 kişiden kimine bir elma, kimine bir kurabiye ikram etmişler, kimine de ikramda bulunmamışlar. Deneklerin aldıkları ürünleri izleyen araştırmacılar, elma ikram edilenlerin kurabiyecilerden yüzde 28, ikram almayanlardan da yüzde 25 daha fazla meyve ve sebze aldıklarını gözlemişler.

İkinci deneyde yine deneklere rastgele elma ve kurabiye ikramı yapıldıktan sonra kendilerine “sanal alışveriş” yaptırılmış. Katılımcılara ekranlarda teker teker 20 ürün çifti gösterilmiş ve içlerinden birini seçmeleri istenmiş. Çiftlerdeki ürünlerden biri sağlıklı (düşük kalorili) öteki sağlıksız (yüksek kalorili) olarak eşleştirilmiş. Sonuç yine aynı: Elmacılar daha çok sağlıklı ürün seçerken, kurabiyecilerin tercihinde yüksek kalorili gıdalar ağır basmış.

Son deneyde bu kez denekler üç gruba ayrılarak birine üzerinde “sağlıklı, besleyici kakaolu süt” yazan kutulanmış sütler verilmiş. İkinci gruba aynı süt, üzerinde “zengin, nefis kakaolu süt” yazılı kutularda verilmiş. Üçüncü grubaysa bir şey verilmemiş. Ardından yine içerdikleri kalori miktarına göre sağlıklı ya da sağlıksız olarak sınıflanan gıdaların yer aldığı sanal bir markette alışveriş yaptırılan deneklerden, “sağlıklı” “etiketi taşıyan süt ikramı alanlar, ötekilerden daha çok sağlıklı ürün seçmişler. Bu da, ikram edilen bir ürünü tüketen müşterilerin tercihlerinin ikramın sağlıklı olup olmamasından çok, ikramın sağlıklı olduğu “algısından” etkilendiğini gösteriyor.

Sihirli Sözcükler

Cornell ekibinin bir başka araştırmasına göre de evde, restoranda, okul kafeteryasında ya da marketlerde sağlıklı gıda seçimini şu üç sözcüğe göre yapılmış düzenlemeler belirliyor: “Uygun”, “Çekici” ve “Normal”.

Meyve ve sebze gibi gıdaların göze görünür ve kolay erişilebilir yerlere konması (uygun), “albenili” bir şekilde sunulması (çekici) ve doğal bir tercih haline getirilmesi (normal), sağlıklı beslenmeye yardımcı olan faktörler.

Brian Wansink imzasıyla yine Psychology & Marketing dergisinde yayımlanan çalışmada, örneğin evde araba anahtarlarını bulundurduğunuz yerin hemen yanında güzel bir kap içine yerleştirilmiş ya da bir süpermarkette iyi aydınlatılmış kasaların hemen yanında bir tezgâha konmuş meyveler bu koşulların üçünü de yerine getiriyor. Çünkü işe yetişmek için alelacele evden çıkarken ya da markette kasaya yaklaşmışken çanaktan bir muz kapmak ya da pazar arabasına o çekici, renkli meyvelerden birkaç tane atmak, geri dönüp mutfakta ya da marketteki soğutucunun içinde çikolata, dondurma vb. aramaktan daha “uygun, çekici ve normal.”

Wansink’e göre bu üç ilkenin sayısız bileşimiyle insanlar sağlıklı beslenmeye yönlendirilebilir. Örneğin, çocukların kakaolu süt yerine doğal süt içmesini isteyen bir okul yönetimi, doğal sütü daha uygun (soğutucunun ön tarafında dizili) çekici (güzel bir şişe ya da kutuda satılan) ve daha normal (soğutucunun dibi, bucağı yerine, yarısını doldurmuş şekilde) yapabilir. 

REFERENCES

  • 1. “An apple a day brings more apples your way”, Cornell Food and Brand Lab, 29 Nisan 2015
  • 2. “Three secrets to helthier eating”, Cornell Food and Brand Lab, 29 Nisan 2015