Fosil yakıt kullanımı bu hızla giderse…
Yukarıdaki resim abartılı olabilir, ama çok fazla değil: Bilim insanlarından oluşan uluslararası bir ekibin araştırması, dünyada geriye kalan fosil yakıt kaynaklarının tümüyle kullanılması halinde deniz seviyelerinin 60 metre yükselebileceğini ortaya koydu. Değerlendirme, fosil yakıt kullanımının yol açtığı küresel ısınmanın, Doğu Antarktika buz örtüsünün erimesine yol açacağı beklentisine dayanıyor.
Ekipçe yapılan bilgisayar projeksiyonlarına göre dünyada erişilebilir tüm fosil yakıt kaynaklarının kullanılması halinde Antarktika’da, kalınlığı yer yer 3000 m’yi bulan buz örtüsü yok olacak ve atmosfere 10 trilyon ton karbon salınacak.
Araştırmacılar, bu senaryonun gerçekleşmesi halinde New York, Tokyo, Hong Kong, Şangay, Kalküta ve Hamburg dahil olmak üzere 1 milyar kişinin yaşadığı kıyı kentlerinin bu yüzyılın sonundan başlayıp birkaç yüz yıldan birkaç bin yıla kadar değişen sürelerde sulara gömüleceği uyarısını yapıyorlar.
Yeni çalışmada ekip Doğu Antarktika üzerinde bulunan ve kalınlığı 3 kilometreyi bulan buz örtüsünün evrimini gelecek 10.000 yıl için modellemiş. Nedeni, karbonun bir kez atmosfere çıktıktan sonra orada binlerce yıl kalabilmesi.
Daha küçük olan Batı Antarktika buz örtüsünün şimdiden durdurulamaz bir buz kaybı sürecine girdiğini kaydeden araştırmacılara göre, karbon salımlarının bugünkü ölçülerde 60-80 yıl daha sürmesi halinde Batı Antarktika buz örtüsü kararlılığını yitirecek. Söz konusu karbon salımıysa, tüm fosil yakıt rezervlerinin kullanılması halinde atmosfere karışacak 10 trilyon ton karbonun ancak yüzde 6-7’lik bir kısmına karşılık geliyor.
Dünya’da kalan rezervlerin miktarı ve ne zaman tükeneceği konusunda, farklı kaynaklarca farklı öngörülerde bulunuluyor.
Belirsizliğe, sürekli olarak yeni kaynakların keşfedimesi ve ileride kömür, petrol ve doğal gazın toplam enerji verimlerinden çok daha fazlasını sağlayacağı düşünülen deniz dibi metan hidrat (yanar buz) kaynaklarının işletilebileceği beklentisi de katkıda bulunuyor. Bir kaynağa göre 995 milyar ton olan kömür rezervlerini, 1,3 trilyon varil (190 milyar ton) ile petrol ve 1,16 trilyon varil (170 milyar ton) karşılığı doğal gaz izliyor.
Bir hesaba göre petrol kaynaklarının bulunması ve işletilmesi 28 yıl sonra, doğal gazınsa 30 yıl sonra inişe geçecek. Kömür kaynaklarıysa 100 yıl daha yetecek.
Fosil kaynak kullanımıyla atmosfere çıkan karbon, küresel ısınmanın başlıca tetikleyicisi. Global Karbon Projesi adlı kuruluş tarafından yapılan hesaplara göre 2014 yılında atmosfere salınan karbon miktarı 40 milyar ton. Küresel ısınmanın iklim değişimine yol açacak şekilde kontrolden çıkmaması için iklimbilimciler ısınmanın 2°C’yi aşmaması gerektiği konusunda görüş birliği içindeler.
Yeni çalışmayı gerçekleştiren araştırmacılara göre, küresel ısınmanın 2°C düzeyini aşmaması halinde Antarktika’daki erime süreci denizlerin ancak başedilebilir birkaç metre yükselmesine yol açacak. Bu limitin üzerinde 1 derecenin onda biri düzeyinde her artışsa, batısıyla, doğusuyla Antarktika buz örtüsünün geri dönülmez bir süreçle kaybolması riskini yükseltecek.
Ancak veriler iyimserliğe izin verebilecek gibi değil: Küresel ısınmanın hedeflenen 2°C sınırını aşmaması için atmosferdeki karbon miktarının 3,2 trilyon tonu geçmemesi gerekiyor ki, bu miktarın üçte ikisi şimdiden aşılmış durumda. Karbon salımlarının bu hızla gitmesi durumunda “kotanın dolması” için kalan süre, yalnızca 30 yıl! (Bkz: https://kurious.ku.edu.tr/sites/kurious.ku.edu.tr/files/karbondioksit_saliminda_rekor_-_iklim_-_cevre_-_pdf.pdf)
Yeni çalışmaya katılan Carnegie Kurumu araştırmacılarından Ken Caldeira, “Bugularımız gösteriyor ki, eğer Anntarktika’yı eritmek istemiyorsak, şimdiye kadar yapageldiğimiz gibi fosil yakıt karbonu yer altından çıkarıp CO2 olarak atmosfere atmaya devam edemeyiz” diyor.
REFERENCES
- 1. “Burning remaining fossil fuel could cause 60-meter sea level rise”, Carnegie Institution, 11 Eylül 2015
- 2. “Carbon dioxide and climete: a scientific assessment”, http://www.cs.toronto.edu/~sme/CSC2602/CharneyReportPresentation_Pif.pdf
- 3. “When wiil fossil fuel reserves be diminished?”, Energy Policy, http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0301421508004126