“Üniversite derslerini daha önce hiç internet üzerinden aldınız mı? Üniversitede hasret olduğunuz özgürlüğü uzaktan eğitim size sağlayabilir. Bu müthiş sistem sayesinde artık bir dersten öbürüne koşturduğunuz günler geride kaldı. Dünyanın her yerinden aydın insanlara vize aramaksızın tek bir tık’la bağlanabilirsiniz.”
Tüm bu sözler kulağa her ne kadar hoş gelse de, dersi derste öğrenmenin faydaları yine de uzaktan eğitimin getirdiği kısa süreli hazdan (örn, herhangi bir yerden çalışabilme) çok daha ağır basıyor olabilir – en azından söz konusu fen dersleri olduğunu da…
Fizik derslerinde dönen tekerlekler
Prof. Dr. Carly Kontra ve ekibi (Chicago ve DePaul Üniversiteleri), çalışmalarında üniversite düzeyinde verilen fizik derslerinde deneyerek öğrenmenin etkilerini incelediler. Araştırmacılar, lisans eğitimde daha önce hiç fizik dersi almamış öğrencilerle, açısal momentumun özelliklerini deneyimlemenin, konunun anlaşılmasında faydalı olup olmadığını anlamaya çalıştılar.
Deneklere ilk olarak açısal momentumun ne olduğuyla ilgili bilgi verildi, akabinde de, bu kavramın belli özellikleriyle ilgili bir ön test yapıldı. Çalışmaya katılan öğrenciler bu aşamada bir de video izledi: Videoda iki avatar (insanı temsil etmek üzere kullanılan 3 boyutlu görsel) metal bir çubuğa bağlı bisiklet tekerleklerini çevirip, yatay ve dikey olarak hareket ettiriyorlardı.
Asıl deney sırasında, öğrenciler deneme ya da gözlem grubuna yerleştirildi. Deneme grubundakiler aynı videodaki avatarlar gibi tekerlekleri çevirirken, gözlem grubundakiler yalnızca tekerlerin hareketlerini izlediler. Denemelerden sonra verilen testte, tekerlekleri çeviren grup, ön testteki sonuçlar kontrol edildiğinde, gözlem grubuna oranla daha iyi (~%10) sonuç çıkardı. Bu öğrenciler vektöre-bağlı denemelerde de daha başarılı olurken büyüklüğe-bağlı denemelerde bu durumla karşılaşılmadı. Araştırmacılar, deneme grubundakilerin, açısal momentumun vektöre-bağlı özelliğini gözlem yapanlara kıyasla daha iyi anladıklarını öne sürüyorlar.
Kontra ve ekibi, bu calışmalarını takiben, deneyimleyerek öğrenmenin hangi beyin merkezlerini uyardığını incelemek için fMRI (Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme Tekniği) kullanarak bir deney daha yaptılar. Deney sonuçları, birincil motor/beden-duyu alanlarındaki uyarılmanın, tekerleklerle yapılan alıştırmalardan sonra verilen testte gözlemlenen başarıyı açıkladığını gösterdi. Bir diğer deyişle, açısal momentumu fiziksel olarak deneyimlemek, öğrencilerin testte daha doğru cevaplar vermelerine yardımcı oldu. Araştırmacılara göre, “Hareketi deneyimlemek (gözlemlemeye kıyasla), dinamik fizik kavramlarını temsil etmede önem taşıyan beden-duyu sistemlerinin daha fazla uyarılmasına sebep oluyor.”
Özet
İster internet üzerinden, ister kampüste okuyun, ödevlerinizi yapıp sınavları geçmekle yükümlüsünüz. Ancak, Dr. Kontra ve ekibinin de çalışmalarında aktardıkları üzere, fen bilimleri derslerinde harekete bağlı kavramları deneyerek öğrenmek, konuyu doğru anlamak için son derece büyük önem taşıyor.
REFERENCES
- 1. Kontra, C., Lyons, J. D., Fischer, M. S., & Beilock, L. S. (2015). Physical experience enhances science learning. Psychological Science, 1-13. DOI:10.1177/0956797615569355