İşte Bu Yüzden Egzersiz Yapmıyorsunuz
Egzersiz deyince aklınıza ilk olarak ne geliyor? Sağlık, “fit” vücut, ince bel ve düşük kolesterol bunlardan arasında mı?
On yılı aşkın süren bilimsel araştırma, düzenli fiziksel aktivitenin sağlığa (özellikle kalp sağlığına) uzun süre fayda sağlaması için gerekli olduğunu gösteriyor. Peki herkesin söz ettiği endorfin patlamasını (egzersiz yapınca kendimizi iyi hissetmemizi sağlayan hormon kokteyli) yaşamanın önüne geçen şey ne? Sabah yataktan kalkıp koşmak neden zor? Arkadaşınızın spor salonu üyeliği teklif etmesi neden size sinir bozucu geliyor?
Egzersizi gerçekten zor olarak görüyorsunuz
New York Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Emily Balcetis, algıda yapılan küçük düzeltmelerin hedefe ulaşma şeklimizde büyük değişikliklere yol açtığını öneriyor.
Bir çalışmada Balcetis ve ekibi, katılımcılara bitiş çizgisine ekstra ağırlık taşıyarak yürümelerini söylediklerinde, bel-kalça oranının bitiş çizgisine olan mesafe algısını etkilediğini buldular. Fit olmayan kişilerin (yüksek bel-kalça oranı olanlar), gerçekten bitiş çizgisine olan mesafeyi fit olanlardan daha uzak olarak algıladığını gördüler.
Takip eden bir çalışmada Balcetis ve ekibi bitiş çizgisine olan uzaklık algısında motivasyonun büyük payı olduğunu buldular. Bel-kalça oranının uzaklık tahminlerini öngörmesine rağmen, fit olmayan fakat motivasyonu yüksek kişiler bitiş çizgisini neredeyse fit olanlar kadar yakın gördüler.
Yaptığı TED konuşmasında, “Hepimiz dünyayı zihnimizle görüyoruz ve dünya bazı günler tehlikeli, zorlayıcı ve üstesinden gelinemeyecekmiş gibi görünebilir, ama bize her an böyle görünmek zorunda değil. Kendimize dünyayı farklı görmeyi öğretebiliriz ve dünyayı daha iyi ve kolay görmenin bir yolunu bulduğumuzda gerçekten dünya o hale gelebilir” diyor Balcetis.
Doğru motivasyonu henüz bulamadınız
Psikolog Monika Slovinec D’Angelo ve ekibi 2014 yılında, kalp hastalığı olan kişilerin (çalışmada 801 hastadan veri kullanıldı, yaş aralığı 25-85) egzersiz rutinlerine ne kadar sadık kaldıklarını incelediler. Araştırmacılar özyeterliliğin ve otonom motivasyonun (kişinin bir şeyleri yapmak için kendini zorunlu hissetmesi değil, yaptığının kendine özgü değerleri ve ilgi alanlarını yansıtması) egzersiz yapmayı sürdürmede büyük önem taşıdığını buldular.
Özyeterlilik kişinin belli bir aktiviteyi yaparken becerilerini göstereceğine inanmasıyla ilgilidir. Araştırmacılar, hastaların bazı engeller karşında bile (üzgün hissetmek ya da fitness seviyesinde değişiklik görememek gibi) egzersiz yapıp yapmayacaklarını test ettiler. Bulgular engelleri aşacak beceriye sahip olduğuna inanmanın, insanların kısa vadede fiziksel aktivite rutinlerini sürdürmelerine yardımcı olduğunu gösterdi.
Diğer taraftan egzersiz rutinlerini 12 ay boyunca sürdüren hastalar, içsel bir motivasyona sahiptiler. Araştırmacılar şöyle açıklıyor, “…[Kendi içlerinden gelen motivasyonla] beslenen kişiler baş koydukları işlere karşı daha fazla sorumluluk hissederler ve hedefledikleri davranışları ve rutinleri hayatlarına entegre etmeye ve sonunda içselleştirmeye motivedirler.”
Bir başka deyişle, bu hastalar fiziksel aktivitelerini birisi onları zorladığı için değil, bunu sürdürmeye çok önem verdikleri ve sorumluluk aldıkları için devam ettiler.
Egzersize yeni bir şans vermeye hazır mısınız?
Araştırmalar sizi etkilediyse, egzersize yeni bir şans vermeye hazır mısınız? Yaratıcı düşünün ve hangi aktivitelerin size uygun olduğunu araştırın. Daha sonra yaptığınız aktivitenin sizi nasıl hissettirdiğine odaklanın. Yürümek sizi rahatlatıyorsa yürüyüşlere çıkın! Koşmak kahveden daha iyi geliyorsa, koşun! Parkta köpeğinizle oynamak sizi mutlu ediyorsa, oynayın!
Alışkanlıkları değiştirmek kolay değil, ama bunu yapmaya kesinlikle değer!
Haydi hareket edin!
REFERENCES
- 1. Koestner, R., Otis, N., Powers, T. A., Pelletier, L., & Gagnon, H. (2008). Autonomous motivation, controlled motivation, and goal progress. Journal of Personality, 75, 1201-1229. DOI: 10.1111/j.1467-6494.2008.00519.x
- 2. Slovinec D’Angelo, M. E., Pelletier, L. G., Reid, R. D., & Huta, V. (2014). The roles of self-efficacy and motivation in the prediction of short- and long-term adherence to exercise among patients with coronary heart disease. Health Psychology, 33, 1344-1
- 3. https://www.ted.com/talks/emily_balcetis_why_some_people_find_exercise_harder_than_others