Sıcak Küçültür

Yeni bir araştırma, dünyanın ısınmasının memelilerin cüceleşmesine yol açtığını doğruladı. Gerçi  cüceleşme  üstteki resmin verebileceği yanıltıcı izlenim kadar radikal değil. Araştırmada sözü edilen küçülme, resmin solundaki günümüz atında değil, onun onmilyonlarca yıl önceki atalarında (sağda) meydana gelmiş. Ama yine de sıcaklık artışıyla, vücut ölçüleri arasındaki dinamik ilişkiyi net biçimde ortaya koyuyor.

Paleontolojik veriler, ilk örnekleri  yaklaşık fare boyutlarında olan memeli hayvanların 65 milyon yıl önce dünyaya bir asteroid çarpmasının yol açmış olduğu büyük yok oluşta dinozor türlerinin ortadan kalkmasıyla çeşitlenip yayıldıklarını ve vücut ölçülerinin büyümeye başladığını  gösteriyor. Fosil kanıtlara göre günümüz atlarının ataları da 5-7 kg ağırlığında hayvanlardı.

Daha önce, Nebraska Üniversitesi’nden Ross Secord yönetimindeki araştırmacılarca  yapılan bir çalışma, günümüzden yaklaşık 56 milyon yıl önce Paleosen-Eosen Termal Maksimumu (PETM) denen bir dönemde küresel sıcaklıklarda yaklaşık 6⁰C’lik bir artışın olduğu 20.000 yıllık bir sürede ilk atlardan Sifrhippus sandrae’nin  yüzde 30 oranında küçülerek 5.6 kilodan 3.9 kiloya indiğini göstermişti. Science dergisinin 24 Şubat 2012 tarihli sayısında yayımlanan çalışmaya göre, sıcaklığın normale dönmesinin hemen ardından hayvanlar yeniden büyümeye başlamış ve Sifrhippus’un ağırlığ yüzde 76 artarak  7 kiloya çıkmıştı. Secord ve arkadaşları, vücut ölçülerindeki küçülmeyi, deri yüzeyinin vücut hacmine olan oranı artırarak vücut sıcaklığını sabit tutma gereğine bağlamışlardı.

Şimdi de, Omurgalılar Paleontolojisi Derneği’nin 2013 Kasım başındaki toplantısına sunulan yeni bir araştırma, 53 milyon yıl önce PETM kadar yüksek olmayan yeni bir sıcaklık artışı döneminde de geyik ve günümüz lemurlarına benzeyen küçük primatlar da dahil olmak üzere memelilerin yeniden küçüldüğünü gösteriyor. Araştırmaya göre Hyracotherium denen at cinsi de (Sifrhippus’un eski adı) bu kez yüzde 22 oranında küçülmüş, ve dönemin sonunda yine eski ölçülerine kavuşmuş.

 Her iki araştırma da söz konusu dönemlerde atmosferdeki karbondioksit oranlarında  günümüzdeki gibi büyük oranlarda artış olduğunu ortaya koyuyor. Araştırmaların bulguları ayrıca, Bergmann Kuralı denen ve günümüzde memeli türlerinin yüzde65-75’i için geçerli olan bir olguyla da örtüşüyorlar. Söz konusu olgu, aynı cinsten olan hayvanların daha küçük türlerinin sıcak, daha büyük türlerininse soğuk bölgelerde toplandığını gösteriyor.