Rosetta’dan Şaşırtıcı Kuyrukluyıldız Bulguları

On yıllık bir yolculuktan sonra ulaştığı 67P Churyumov/Gerasimenko kuyrukluyıldızının yörüngesinde incelemelerini sürdüren Rosetta uzay aracının gönderdiği yakınçekim görüntüler ve duyarlı veriler, bu gökcisimleri hakkındaki görüşleri kökten değiştirmeye aday.

Rosetta ekibinin Science dergisinde yayımlanan bulgularına göre, 67P’nin yüzey topografyası ve kimyasal kompozisyonu alışılmadık bir çeşitlilik sergiliyor. Gökbilimciler, 4 km uzunluğunda, ördek biçimli kuyrukluyıldız üzerinde birbirinden farklı 19 bölge belirlediler.

Rosetta’nın gönderdiği yüksek çözünürlüklü görüntülerde yüzey üzerinde dalgalar, uzun oluklar  görülüyor. Atmosferi olmayan bir gökcismindeki bu şaşırtıcı oluşumların yatay olarak püsküren gaz tarafından yapılandırıldığı düşünülüyor.

Ayrıca, yaklaşık üçer metre çaplı çok sayıda topakçığın oluşturduğu, ürpermiş deri görünümlü bölgeler gibi garip oluşumlar göze çarpıyor. Araştırmacılara göre bunlar, Güneş Sistemi’nin oluşum sürecinde Dünya henüz ortaya çıkmamışken kuyrukluyıldızın üzerine çökelmiş olan madde topakları olabilir. 

Dikkat çekici bir başka bulgu da, iki topaklı kuyrukluyıldızın “boyun” kısmında, belirgin çatlakların varlığı. Bu da 67P’nin  “başı” ve “gövdesi”nin gerilim altında olduğunu ve parçaların ileride birbirinden ayrılacağını gösteriyor. 

Rosetta’nın sensörleri, yüzey üzerinde amino asitlerin öncülleri olan karboksilik asit de dahil, karmaşık birtakım moleküllerin işaretlerini belirlemişler. Daha önce başka kuyrukluyıldızlar üzerinde saptananlardan daha karmaşık olan bu moleküllerin ancak çok düşük sıcaklıklarda oluşabileceğine işaret eden araştırmacılara göre bunların varlığı, kuyrukluyıldızın Güneş Sistemi’nin hayli uzak  bölgelerinde ortaya çıktığını gösteriyor.

Rosetta’nın ortaya çıkarttığı bir başka sürpriz de, 67P’nin ısınmaya başlayan yüzeyinden püskürttüğü gazların çeşitliliği. Kuyrukluyıldızların genelde su buzundan yapılı olduğu düşünülür. Ancak, 67P’nin bazı bölgelerinde ısınan buzun su buharına dönüşerek püskürdüğü, başka bazı  bölgelerdeki püskürtülerinse ağırlıklı olarak karbondioksit ve karbonmonoksit gazlarından meydana geldiği belirlendi.

Şaşırtıcı bir başka bulguysa, 67P’nin “boynunun” en az güneş ışığı alması nedeniyle kuyrukluyıldızın en soğuk bölgesi olmasına karşın, görüntülerdeki püskürtülerin büyük ölçüde bu bölge civarından çıkması.

Rosetta’nın gönderdiği görüntülerde püskürtüler açıkça izlenebilmekle birlikte,  gökbilimciler henüz kuyrukluyıldızdaki etkinleşmenin zayıf olduğunu, 67P Güneş’e en yakın konumuna geldiğinde gaz püskürtülerinin 100 kat artacağını belirtiyorlar.

Bu arada gökbilimciler, geçtiğimiz kasım ayında yüzeye dengesiz bir iniş yaparak kaybolan, ancak yeterli güneş ışığı alamayan bataryaları tükeninceye kadar değerli veriler gönderen Philae adlı sondanın, kuyruklu yıldızın Güneş’e yaklaşacağı mayıs ayında uykusundan kalkabileceği konusundaki umutlarını koruyorlar.