NASA’nın Mars’taki Curiosity adlı gezgin bilim laboratuarının derlediği verileri inceleyen bilimciler, “Kızıl Gezegen” de milyarlarca yıl önce içinde mikrobik yaşam barındırmaya uygun bir tatlısu gölünün kalıntılarını buldular.
Mars ekvatoru yakınlarında eskibir asteroid çarpmasının izi olan ve ortasında bir dağ bulunan 150 km genişliğindeki Gale Krateri içinde Yellowknife Körfezi denen yerde yüzeye çıkmış bazı tortul kayaları inceleyen Curiosity ekibi, bunların genellikle durgun su koşullarında çok ince tortul taneciklerinin üst üste çökelmesiyle oluşan “çamur kayaları” olduğunu belirlediler.
Bulgularını Science dergisinin 6 Aralık 2013 tarihli sayısında yayımlayan araştırmacılar gölün sakin ve büyük olasılıkla bir tatlısu gölü olduğunu ve karbon, hidrojen, oksijen, nitrojen, ve kükürt gibi yaşam için gerekli biyolojik elementleri içerdiğini gösterdiler. Araştırmacılara göre böyle bir göl, kemolitoototroflar gibi basit mikrobik yaşam formları için ideal koşullar taşımış olmalı. Dünyamızda kemolitoototroflara mağaralarda ve okyanus diplerindeki sıcak su kaynakları çevresinde yaygın olarak rastlanıyor. Bu mikroplar enerjilerini parçaladıkları kaya ve minerallerden sağlıyorlar. 3.6 milyar yıl öncesine tarihlenen tortul örnekleri, gölün varlığını onbinlerce, hatta yüzbinlerce yıl sürdürmüş olabileceğini gösteriyor.
Ancak ekipte yer alan Londra Imperial College Yer Bilimi ve Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Sanjeev
Curiosity'nin göl kalıntısı tabanında incelediği tortul kaya (solda) ve aracın kayayı delerek analiz edilmek üzere topladığı tozlar (sağda).
Gupta, bulguların yanlış yorumlanmasına karşı şu uyarıyı yapıyor: “Bulmuş olduğumuz, Mars’ta yaşam işaretleri değil. Bulduğumuz, Gale Krateri’nin milyarlarca yıl öncesine giden uzak geçmişinde, üzerinde en az bir kere, mikrobiyel yaşamı destekleyebilecek bir göl barındırmış olduğudur.” Prof. Gupta, araştırmanın krater yüzeyinde daha başka kaya çıkıntılarının da inceleneceği bir sonraki aşamasının gezegende bir zamanlar yaşam olup olmadığını gösteren bulgular sağlayabileceğini de kaydetti.
Günümüzde -50⁰C ‘lik ortalama yüzey sıcaklığına sahip, düşük kütlesi ve zayıf manyetik alanı nedeniyle atmosferini büyük ölçüde yitirmiş, Dünya’nın yarısı büyüklüğünde ve onda biri kütlesinde kuru ve soğuk bir gezegen olan Mars’ın uzak geçmişinde üzerinde denizler, göller ve akarsular barındırmış olduğu, son yıllarda çevresinde ve yüzeyinde gözlemler yapan uzay araçlarınca doğrulanmış bulunuyor.
REFERENCES
- 1. “Ancient fresh water lake on mars could have sustained life”, Imperial College London, 9 Aralık 2013