#

Gekoların Süpergüçlerine Talipler

Bilim Dalları
Etiketler

Yerçekimine meydan okuyan gekolar, robot geliştiren bilim insanlarına ilham vermeye devam ediyor. Oxford Üniversitesi’nde yapılan araştırma, bu kez de sevimli akrobatların suyun üzerinde karadaki hızlarını nasıl yakalayabildiklerine odaklandı.

“Gekoların ayaklarındaki yüzlerce mikro tüycük sayesinde düz duvara tırmanabildiklerini bildiğimiz halde, suya batmamaları bizim için gizem doluydu, bu araştırmaya kadar” diyor Oxford Üniversitesi’nde Biyofizik Araştırma Görevlisi olan Jasmine Nirody.

Strateji kombinasyonu
Nirody, Cell’de yayımlanan araştırmasında gekoların, başta suyun kaldırma kuvvetini kullanmak olmak üzere birkaç statejiyi birden devreye soktuğunu gösteriyor.

Araştırmaya göre, gekolar kuyruklarıyla dalgalı bir devinim yaratırken aynı zamanda el ve ayaklarıyla suyu “tokatlıyorlar”. Suyun altında oluşturdukları balon sayesinde yüzeye yükselebiliyorlar. Yüzeyde kalmalarına olanak sağlayan önemli bir faktörse süper su geçirmez derileri.

Oysa hem ağır hem zayıflar

Gekolar, ne su böcekleri gibi, suyun yüzey gerilimi tarafından kaldırılabilecek kadar hafif hayvanlar, ne de dalgıçkuşlarınınkine benzer paletleri var. Bu iki kategorinin de dışında kalan gekolar, yüzey gerilimi için fazla ağır, yüzeyde kalamayacak kadar da zayıflar. Bu yüzden vücutlarının yarısı suyun altındayken bile karadaki kadar hızlı ilerleyebilmeleri açıklanamıyordu.

Bu araştırmayla birlikte yapılan video analizler, gekoların birkaç tekniğin kombinasyonunu kullandığını ortaya koydu. Deneyler, suya eklenen deterjanın gekoların hızını ve yüzeyle başları arasındaki mesafeyi yarıya düşürdüğünü gösterdi. Araştırmacılar buradan hareketle sudaki moleküllerin kuvvetinden faydalandıkları çıkarımında bulunuyor. Suyun kaldırma kuvveti ile yüzeyi üzerindeki hareketten kaynaklanan hidrodinamik kuvvetin kombinasyonu, gekolara bu avantajı sağlıyor.

İşin sırrı kuyrukta
Bu teknikleri sayesinde hem bedenleri hem başlarını suyun üzerinde tutabilen gekoların kuyrukları ise suyun altında kalıyor. Böylece suda timsahlarınkine benzer, dalga biçiminde bir devinimle ilerleyerek fazladan bir itiş gücü elde ediyorlar.

Araştırmacılar gekoların suda ve karada gösterdikleri yüksek performansın robotların da yolunu açacağını söylüyor. Zira suda ve karada aynı hızda ilerleyebilen robot makbul!

REFERENCES

  • 1. https://theconversation.com/geckos-walk-on-water-we-filmed-them-to-find-out-how-108266
  • 2. https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(18)31469-6