#

En Büyük Asal Sayı Keşfedildi

Bilim Dalları
Etiketler

En büyük asal sayının 2 77.232.917 -1 olduğu hesaplandı. Bu keşif, 2015'te bulunan 22 milyon basamaklı bir önceki en büyük asal sayıdan 5 milyon basamak fazla; 23,249,425 basamağa sahip, 9000 sayfalık bir kitaba ancak sığdırılabilecek uzunlukta!

Asal sayıların en büyüğü, 26 Aralık'ta Jonathan Pace adında, 51 yaşında Amerikalı bir FedEx çalışanının kullandığı “Great Mersenne Prime Search” (GIMPS) yazılımı yardımıyla bulundu. İşin ilginç yanı Pace'in bu sayıya, bilim insanlarından oluşan bir ekiple birlikte kaldığı bir matematik kampında değil, bilişim altyapısını kurduğu kilisenin bilgisayarına yüklediği bu ücretsiz yazılımın 6 gün süren işlemi sonucunda ulaşması oldu. Bir grup gönüllü yazılımcının Great Internet Mersenne Prime Search adını verdiği bu programa, dileyen herkes internet üzerinden ulaşabiliyor.
M77232917 olarak adlandırılan bu asal sayı, 2'nin yine bir asal sayı olan kuvvetlerinden bir eksik olması anlamına gelen Mersenne Asalı olarak tanımlanıyor. Mersenne Asalı'nın mantığı şu: Eğer p sayısı bir asal sayıysa, 2p -1 de asal olmak zorunda.
Bugüne dek keşfedilmiş en büyük 10 asal sayının 9'u belirli bir forma sahip ve Mersenne Asalı olarak biliniyor. Mersenne Asalları'nın en küçük örnekleri arasında 7, 31, 127 ve 8191 var. 2'nin, kendisi de bir Mersenne Sayısı olan 5. kuvvetinden 1 eksik olan sayı da, 2'nin 7. kuvvetinden 1 eksik olan sayı da birer Mersenne Asalı. Bilinen 50 tane Mersenne Asalı var ve bunların 16'sı yine Great Internet Mersenne Prime Search sayesinde keşfedildi.
En büyük asal sayı M77232917'nin içinde yer alan M harfi, 17. yüzyılda yaşamış Fransız keşiş Marin Mersenne'e atfediliyor. Matematikçiler sonsuz sayıda Mersenne Asalı olduğunu tahmin ettikleri için bu keşfin sonuncu olmadığını düşünüyorlar.
Jonathan Pace, 14 yıllık ilgisi sonucunda en büyük asal sayıyı keşfettiği için 3000 dolarlık bir para ödülünü eve götürdü; ancak GIMPS'in, 150 milyon dolar tutarında olacağını açıkladığı rekor ödül, 100 milyon basamak uzunluğundaki asal sayıyı bulan kişiye gidecek.  

REFERENCES

  • 1. https://www.mersenne.org/primes/?press=M74207281
  • 2. https://www.sciencealert.com/record-breaking-mersenne-prime-number-23-million-digits-m77232917