#

En Acayip Yengeç

Bilim Dalları
Etiketler

Yengece benzemeyen yengeç fosili bulundu desek, pek de yanlış bir şey söylemiş olmayız. Dünyanın en ilginç canlılarından biri olan Callichimaera perplexia, yani “şaşırtıcı güzellikteki kimera*”, 95 milyon yıl önce (Orta Kretase Dönemi) Kolombiya ve ABD’nin denizlerinde dolaşıyordu.

Tipik bir yengeci gözünüzde canlandırın. İnce uzun bacaklar, yuvarlak bir kabuk ve küçücük gözler. Callichimaera’nın ise yassı ve geniş bacakları, uzun bir dış kabuğu ve korumasız, kocaman, şeffaf gözleri var. Öyle ki, insanların futbol topu boyutunda gözleri olduğunu düşünün, vücuduna oranla o kadar büyük duruyor. Yalnızca 1-2 cm boyundaki minyatür canlı, bu acayip fiziksel özelliklerinden ötürü, “yengeç dünyasının ornitorenki” olarak görülüyor.

Callichimaera’nın şaşkın bakışlarıyla 2005 yılında Kolombiya’nın Ant Dağları’nda karşılaşan paleontolog Javier Luque, ruh eşini bulduğunu söylüyor. Daha sonra, çok ilginç bulduğu bu fosil örneğini paylaştığı uzmanların da şaşkın bakışlarıyla karşılaşan Luque, akademik uzmanlığını değiştirerek, bu canlı üzerine çalışmaya başlamış.

Yengeçlerin çoğu deniz tabanında yürüyerek hareket ederken, Callichimaera, küreğe benzeyen geniş bacakları ve hidrodinamik vücut yapısı sayesinde yüzmeyi tercih etmiş. Hayalperest bir canlı.

Vücut bölümlerindeki bu orantısızlığın nedeni ise, muhtemelen megalopa adı verilen larva dönemindeki bazı fiziksel özelliklerini, gelişme çağında da korumuş olması. Yani, heterokroni denilen bir evrim süreci. “Bir cep pokemonu gibi görünmesinin sebebi de bu” diyor Luque.

İyi avlanabilmek için bu kadar büyük gözlere sahip olduğu düşünülüyor, çünkü çöpçü canlıların çok iyi görmesine gerek yok. Aynı bölgede bulunan karides fosilleri, Callichimaera’nın küçük karidesler ile beslendiğini düşündürüyor.

Callichimaera, 250 milyon yıl önce yaşamış deniz akreplerinden sonra, kürek şeklinde bacaklara sahip eklembacaklıların en eski örneği.

Bu keşfin başka bir önemi ise, tropikal bölgelerden gelen bir fosil olması. Sıcak ve nemli iklimde fosiller çok daha hızlı yok oluyor. Kaldı ki, yoğun bitki örtüsü nedeniyle fosillere ulaşmak zaten zor. Bu yüzden de paleontologlar tropikal bölgelere pek gitmiyor, dolayısıyla tarihöncesi canlıları hakkında bilgimiz az.

Luque, Callichimaera’nın tüm özelliklerini öğrenene kadar rahat bir uyku çekemeyecek gibi görünüyor. Heyecanını takdir ediyoruz.

* Kimera (Orj: Chimaera): Yunan mitolojisinde, aslan vücutlu, hem aslan hem de keçi başına sahip, yılan kuyruklu, ağzından ateş çıkaran bir canavar. Cerberos ve Hydra gibi diğer korkunç mitolojik canavarların kardeşi. Mitolojide bu tip hibrit canavarlara sık sık rastlanıyor.

REFERENCES

  • 1. http://www.sci-news.com/paleontology/callichimaera-perplexa-07128.html
  • 2. https://www.atlasobscura.com/articles/found-the-goofiest-crab-ever?utm_source=Atlas+Obscura+Daily+Newsletter&utm_campaign=011c4300f7-EMAIL_CAMPAIGN_2019_04_30&utm_medium=email&utm_term=0_f36db9c480-011c4300f7-69884689&ct=t(EMAIL_CAMPAIGN_04_30_2019)&mc_cid=011c4300f7&mc_eid=8a03e582e7
  • 3. https://advances.sciencemag.org/content/5/4/eaav3875