Eklembacaklıların Dev Atası

Zamanının en büyük deniz canlısı 2 metreye yakın boydaymış

Fas’ta yeni keşfedilen bir dizi fosilin, yaklaşık yarım milyar yıl öncesinin en büyük deniz canlısına ait olduğu açıklandı. Bir tepenin yamacında açığa çıkan 480 milyon yıl öncesine ait tortullarda keşfedilen ve en büyüğünün boyutları 2 metre kadar olabilecek fosillerin, günümüzde denizde ve karada yaşayan eklembacaklıların atalarına dönüşecek bir geçiş formuna ait olduğu belirlendi.

Eklembacaklılara örnek olarak karada örümcekler, akrepler ve böcekler; denizlerdeyse yengeçler, karidesler gibi dış iskeletlere, parçalı vücutlara ve çok sayıda eklemli ayağa sahip canlılar gösterilebilir.

Kuzey mitolojisinin deniz tanrısı Aegir, Latince miğfer demek olan “cassis” sözcüğü ve fosilleri ilk bulan koleksiyoncu Benmoulae’nin adının montajıyla Aegirocassis benmoulae adı verilen türün önemli bir özelliği, dev boyutlarına karşın bir filtre ile deniz suyundan süzdüğü küçük canlılarla besleniyor olması.

Filtreleme yöntemiyle beslenme ile dev boyutlar arasında bir ilişkiye işaret eden biyologlar, günümüzden bir örnek olarak, en büyük canlı olan ve deniz suyundan süzdüğü “krill” denen milimetrik canlılarla beslenen mavi balinayı gösteriyorlar.

Aegirocassis benmoulae’nin, gövdesindeki 11 segmentin iki yanında bulunan kanatçıkların alt uçlarını yukarı aşağı dalgalandırarak hareket ettiği düşünülüyor.

Paleontologlara göre kanatçıkların üst taraflarındaysa solungaçlar bulunuyordu. Bu kanatçıkların zaman içinde eklembacaklıların “iki dallı” ayaklarına dönüştüğü düşünülüyor. Günümüzde denizde yaşayan eklembacaklılardan kabuklularda bacaklardaki iki daldan biri, deniz dibinde yürüyen hayvanın ağırlığını taşırken, ötekindeyse solungaçlar yer alıyor. Evrim sürecinde karadaki eklembacaklılar solungaç yerine farklı solunum mekanizmaları geliştirdiklerinden, bacaklardaki çatallanma kaybolmuş.