#

Dünya’nın “Abisi” Bulundu

Bilim Dalları

Güneş’in abisiyle birlikte…

NASA’nın “emekli” gezegen avcısı Kepler uzay teleskopu, 1400 ışık yılı uzaklıkta “Güneş benzeri”  bir yıldızın çevresinde “Dünya benzeri”  bir gezegen keşfetti.

Kepler’in “malulen emekli” olmadan önce gözlediği Kuğu (Cygnus) Takımyıldızı bölgesinde keşfettiği ve Kepler-452b diye adlandırılan gezegen, Dünyamızdan yüzde 60 daha büyük.  Gezegen, Güneş’le aynı sınıftan (G2), biraz daha yaşlı bir sarı yıldız olan Kepler-452 adlı yıldızın çevresinde dolanıyor (bkz: “Yıldızlar Nasıl Sıralanıyor?”  https://kurious.ku.edu.tr/tr/derin-bakis/yildiz-cesitleri).

Kepler -452’nin çapı, Güneş’inkinden yüzde 10 daha büyük; yaşı da 6 milyar (Güneş’in yaşıysa 4,56 milyar). Yüzey sıcaklığı Güneş’inkiyle aynı (yaklaşık 5500 °C), ama Güneş’ten daha yaşlı olduğu için yüzde 20 daha parlak (Güneş de ilk başta bugünkünden %25 daha soluktu).

Gezegen, yıldızı çevresinde 385 günde bir dolanıyor (Dünya’nın yörünge periyodundan yüzde 5 daha uzun) . Yıldızına olan yörünge mesafesi de Dünya’nın Güneş’e olan mesafesinden yüzde 5 daha fazla.

Daha önemli olarak Kepler-452b,  yıldızın çevresinde gökbilimcilerce “yaşam bölgesi” olarak tanımlanan,  sıvı suyun varlığına izin verecek sıcaklıklarda olan bir kuşak içinde yer alıyor. Sıvı su, tanıdığımız yaşam biçimi için en temel gereksinimlerden biri.

Kepler -452b, yıldızı gibi 6 milyar yaşında olduğundan, üzerinde olası yaşamın ortaya çıkıp evrilmesi için daha uzun zamana sahip olmuş.

Ancak, NASA gökbilimcileri, gezegenin kütlesinin (dolayısıyla) yoğunluğu henüz belirlenemediği için gezegenin Dünya gibi yaşama elverişli kayaç yapıda olup olmadığı konusunda kesin bir şey söyleyemiyor.  Ancak, daha önce varlıkları belirlenen ve Dünya’dan 1-10 kat daha büyük oldukları için   “süper dünyalar” diye adlandırılan küçük gezegenler kategorisi içinde yer alan gezegenlerin kayaç oldukları düşünülüyor. Yeni keşfedilen gezegen, şimdiye kadar yaşam bölgelerinde keşfedilenler arasında en küçük olanı.

Kepler teleskopu, Kuğu Takımyıldızı bölgesinde 150.000 yıldızı düzenli aralıklarla aynı anda gözleyerek önlerinden geçen Dünya benzeri küçük ve kayaç gezegenleri belirlemek göreviyle 7 Mart 2009 tarihinde uzaya gönderilmiş, ancak Mayıs 2013‘te kendisini hedefe odaklayan dört jiroskoptan ikisinin devre dışı kalmasıyla temel görevini yapamaz hale gelmiş, farklı görevlere yönlendirilmişti.

Yeni gezegen keşifleri, aracın şimdiye kadar göndermiş olduğu veriler taranarak yapılıyor. NASA, bugüne kadar Kepler’in keşfettiği ve varlığı doğrulanan gezegen sayısının 1030’a ulaştığını açıkladı. Henüz doğrulanamayan gezegen adaylarının ulaştığı sayıysa 4696.

Gökyüzünün yalnız küçük bir bölgesinde keşfedilen gezegen ve gezegen adaylarının çokluğu, 300-400 milyar yıldız içerdiği düşünülen Samanyolu gökadamızda üzerinde yaşam barındırmaya uygun on milyarlarca gezegen bulunabileceği yolundaki spekülasyonları destekler nitelikte.  

REFERENCES

  • 1. “NASA’s Kepler Mission Discovers Bigger, Older Cousin to Earth”, NASA, 23 Temmuz 2015