Binlerce Yıl Önce Pişen Ekmek

Meğer insanın ekmeğe düşkünlüğü sandığımızdan da eskiymiş. Günümüzden 14 bin yıl önce, henüz tarım denilen faaliyete girişmeden binlerce yıl evvel fırın yapıp ekmek pişirmişiz. Ve afiyetle yemişiz. Ürdün’ün kuzeydoğusundaki yeni buluntular bunu gösteriyor.

En temel haliyle ekmek, işlenmiş tahıl taneleri ile suyun karıştırılarak pişirilmesi ya da fırınlanmasıyla elde ediliyor. Bu işlem geride elbette binlerce yıl sonra bile olsa kendini ele verecek kimyasal ve yapısal izler bırakıyor. Arkeologların Ürdün’deki 14 bin yıllık yerleşim yeri Shubayqa 1’de rastladığı fırın da geride kalan izlerden biriydi işte. Bir zamanlar burada yaşayan avcı-toplayıcı büyüklerimiz, evlerini bir nedenle aceleyle terk ederken, son yemeklerinin dumanı henüz ocakta tütüyordu belli ki.

Elektron mikroskoplarının yardımıyla arkeologlar, ekmeğe benzettikleri 24 kömürleşmiş parçayı inceleme fırsatı buldu. O zamanki ekmeğin içeriğinin ne olabileceği bilinememekle birlikte, tahıl tanelerinin hücresel yapıları yabani küçük kızıl buğday, çavdar ya da darıyla çok benzeşiyordu. Muhtemelen mayasız bazlama türü bir hamur işiydi bu.

Yine yeni bir “ilk”

Araştırmacılar, bildiğimiz anlamda ilk ekmek şimdilik bu diyorlar makalelerinde. Ve tarımın söz konusu “ilk ekmekten” yaklaşık 4 bin yıl sonra bu bölgede uygulanmış olabileceğini de tahmin ediyorlar. Yeni bulgular aynı zamanda, ekmek yapmak için mutlaka tahıl yetiştirmenin şart olmadığını da gösteriyor. Ne de olsa insan öyle ya da böyle beslenmek zorundaydı. Ve ekmeğinin peşindeydi.