#

Avcı Modası Ötzi’den

Bilim Dalları

Gardırop parçalı deri üzerine…

Çeyrek yüzyıl önce İtalya-Avusturya sınırındaki Alp dağlarında (Ötztal Alpleri) çözülmekte olan bir buzul kütlesi içinde 5300 yıl öncesine ait mumyalaşmış bedeni bulunduğu için “Buz Adam Ötzi” diye ünlenen adamın dağdaki bir av sırasında geçirdiği son günleri, ayrıntılı tomografi taramalarıyla aydınlatılmış, sırtından bir okla vurularak ağır ve acılı bir süreçle kan kaybından öldüğü ortaya çıkarılmıştı.

Ardından genetik incelemelerle midesindeki yiyecek kalıntılarından, yaşadığı yerdeki toplumun beslenme alışkanlıkları da ortaya çıkarılmıştı.

Ancak üzerinde bulunan deri giysiler son derece yıpranmış olduğu için hangi hayvanlara ait olduğu şimdiye kadar belirlenememişti.

Şimdiyse, dokuz giysi örneğinden elde edilen mitokondriyel DNA üzerinde inceleme yapan bilimciler örneklerin olasılıkla evcilleştirilmiş büyük ve küçükbaş hayvanlarla iki yaban hayvanının derilerinden yapılmış olduğunu belirlediler. Hücrelerde çekirdek dışında “enerji fabrikası” organeller olan mitokondrilerde yalnızca ana soyundan aktarılan az sayıda DNA bulunuyor.

University College Dublin Arkeoloji Fakültesi (İrlanda) ve İtalya’daki “Mumyalar ve Buzadam Enstitüsü”nden Niall J. O’Sullivan yönetimindeki ekip tarafından yürütülen çalışma, Scientific Reports Dergisi’nde 18 Ağustos tarihli sayısında yayımlandı.

Araştırmanın bulgularına göre,  buzadamın bacaklarına sardığı ve pantolon görevi yapan parçalar, sert, ama bozulmaya daha dirençli keçi derisinden,”kasık bezi”yse, görece daha yumuşak olan koyun derisinden. Ayakkabı bağları, sağlam sığır derisinden yapılmış. Birbirine kabaca tutturulmuş dört parçadan oluşan aba, koyun ve keçi derilerinden. Ok torbası ya da sadak için yabani karaca derisi kullanılmış. Ötzi’nin kafasındaki başlık ise bir kahverengi ayı postundan biçimlendirilmiş.

Ötzi’nin yaşadığı zaman ve bölgedeki toplumların tarımla uğraştığı ve bakır işleme teknolojisine sahip bulunduğu (kanıt, Ötzi’nin baltası) düşünülüyor.

 

REFERENCES

  • 1. “A whole mitochondria analysis of the Tyrolean Iceman’s leather provides insights into the animal sources of Copper Age clothing”, Scientific Reports, 18 Ağustos 2016